Vào khoảng 15 giờ ngày 12 tháng 5 năm 2021 Khoa CC, HSTĐ & CĐ, Trung tâm Y tế huyện Yên Lập tiếp nhận bệnh nhân tên L.T.L 15 tuổi địa chỉ xóm Nhồi, xã Trung Sơn, huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ vào viện trong tình trạng đau đầu chóng mặt nhiều, mệt mỏi, sốt cao 39,5°C, ho khan, đau bụng quanh rốn. Qua khai thác được biết ở nhà bệnh nhân đã tự ý điều trị bằng thuốc lá cây ngày thứ 10. Trước đó người bệnh hoàn toàn khỏe mạnh và không có yếu tố dịch tễ về bệnh truyền nhiễm.
Các Bác sỹ nhanh chóng tiến hành cho người bệnh thở oxy, thiết lập đường truyền tĩnh mạch và đặt Monitor theo dõi các chỉ số sinh tồn. Qua thăm khám ban đầu thấy người bệnh tỉnh, tiếp xúc được, vã mồ hôi, da niêm mạc nhợt, mạch nhanh: 125 lần/phút, huyết áp tụt: 80/50 mmHg, nhịp tim nhanh, phổi 2 bên có rale (*Ran). Chẩn đoán ban đầu theo dõi sốc nhiễm khuẩn/viêm phổi, ngay sau đó người bệnh được truyền dịch bù điện giải, dùng thuốc hạ sốt, kháng sinh,… tuy nhiên huyết áp bệnh nhân vẫn không được cải thiện (huyết áp vẫn tụt), bệnh nhân được chỉ định dùng thuốc vận mạch duy trì bằng bơm tiêm điện, Kết quả huyết áp dần ổn định hơn.
Người bệnh được chỉ định thực hiện một số Cận lâm sàng, kết quả chụp XQ của cho thấy phổi có tổn thương nặng (nhu mô phổi hai bên có đám mờ và dải mờ từ rốn phổi tan tỏa xung quanh), kết quả xét nghiệm cho thấy công thức máu tế bào hạt giảm 3 dòng, chức năng gan suy giảm, men gan tăng gấp 3 lần bình thường. Người bệnh được chẩn đoán xác định là sốc nhiễm khuẩn đường vào hô hấp/suy gan cấp do ngộ độc thuốc nam, bác sỹ tiến hành đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, tiếp tục sử dụng thuốc vận mạch, bù nước điện giải, kháng sinh, corticoid,.. và theo theo dõi sát toàn trạng người bệnh.
Đây là một trường hợp bệnh nhân được tiên lượng rất nặng, có nguy cơ tử vong rất cao, Bác sỹ tiến hành giải thích tình trạng người bệnh cho gia đình người bệnh cần phải chuyển tuyến trên điều trị. Do điều kiện gia đình người bệnh khó khăn không có điều kiện chuyển tuyến gia đình xin tiếp tục ở khoa điều trị. Được sự tin tưởng của gia đình người bệnh và với sự nỗ lực của đội ngũ Bác sỹ, Điều dưỡng tại khoa sau điều trị một ngày tình trạng bệnh nhân đã được cải thiện, huyết động ổn định, được dừng các thuốc vận mạch, tuy nhiên bệnh nhân vẫn còn sốt, mệt mỏi và phổi còn vẫn nhiều rale nên người bệnh được chỉ định tiếp tục được thở oxy, theo dõi sát toàn trạng.
Sau 5 ngày, bằng các biện điều trị tích cực, chăm sóc toàn diện, sức khỏe người bệnh ổn định hơn, đã cắt sốt và tự thở (không cần hỗ trợ thở oxy).
Sau 12 ngày điều trị toàn trạng bệnh nhân ổn định, ăn ngủ bình thường, kết quả chụp XQ phổi bình thường, xét nghiệm máu bình thường, bệnh nhân được chỉ định ra viện.
Theo Bác sỹ CKI Đinh Xuân Hạnh Trưởng Khoa CC, HSTC & CĐ cho biết khi không sử dụng đúng cách thuốc nam có thể gây dị ứng hoặc ngộ độc gây suy gan thận cấp ngay từ ngày đầu tiên sử dụng hoặc ngấm dần vào cơ thể, sau 10 – 20 ngày hoặc lâu hơn mới biểu hiện tình trạng ngộ độc. Do trong thành phần thuốc có thể chứa nhiều chất độc hại dễ tạo phản ứng, ảnh hưởng nhanh và trực tiếp đến các bộ phận trong cơ thể. Ở mức độ nhẹ, thuốc gây các rối loạn đường tiêu hóa như nôn, đau bụng, chán ăn… Nặng hơn nữa, dẫn đến các biểu hiện nhiễm độc như tan máu, suy thận, viêm gan nhiễm độc, hoặc nhiễm độc thần kinh dẫn đến rối loạn ý thức hôn mê hay liệt tứ chi. Theo lời khuyên của Bác sỹ, ngay khi thấy xuất hiện các triệu chứng bất thường đầu tiên, người bệnh cần ngưng thuốc và đến ngay các cơ sở y tế khám, điều trị. Thật khó để phân tích thành phần dược chất có thang thuốc nam để tìm ra đích danh “thủ phạm” gây dị ứng và ngộ độc. Trên thực tế đã có rất nhiều trường hợp bị suy thận nặng tới mức phải chạy thận nhân tạo. Ở trẻ em, ngộ độc thuốc nam gây kém phát triển trí tuệ, rối loạn hành vi, liệt, co cứng, giảm thị lực,… ảnh hưởng đến kết quả học tập và tương lai nghề nghiệp.
Theo khuyến cáo người bệnh không nên chủ quan, tự ý mua hoặc tự lấy thuốc nam hay còn gọi là thuốc đông y để sử dụng. Cách tốt nhất bệnh nhân nên đến bệnh viện, Trung tâm Y tế, Trạm y tế, cơ sở thuốc gia truyền được cấp phép về hoạt động,.. sử dụng y học dân tộc có uy tín của Nhà nước để khám, chữa bệnh và dùng thuốc theo sự hướng dẫn của thầy thuốc. Đừng bao giờ tin vào các “thần dược” hoặc những thầy lang hành nghề không có giấy phép, kẻo “tiền mất, tật mang”, có khi còn mất mạng.
Với các Bác sỹ, Điều dưỡng có trình độ chuyên môn cao cùng với các trang thiết bị hiện đại. Khoa CC, HSTC & CĐ đã cấp cứu thành công cho rất nhiều người bệnh nặng, vượt qua cơn nguy kịch, thậm trí có nguy cơ tử vong. Không quản ngại khó khăn, ngày đêm túc trực dành dật lại sự sống cho người bệnh từ bàn tay của “tử thần”.