Trong cơ thể người, niệu quản là một đường ống có kích thước rất nhỏ, đường kính chỉ từ 2-4mm. Vai trò chính của đường ống là dẫn nước tiểu từ thận xuống vị trí bàng quang, qua ống niệu đạo và đào thải nhanh chóng ra bên ngoài. Đa phần sỏi có kích thước chiều ngang nhỏ hơn 5mm so với niệu quản, sẽ theo dòng nước tiểu đi xuống bàng quang một cách tự nhiên. Có hai loại sỏi niệu quản, đó là: sỏi nguyên phát,do sự rối loạn sinh hóa trong cơ thể sinh ra và sỏi thứ phát,do đường bài tiết bị tắc nghẽn dẫn đến ứ đọng nước tiểu gây ra sỏi. Theo hướng từ trên xuống dưới, sỏi niệu quản 1/3 dưới nằm ở vị trí điểm nối niệu quản với thành bàng quang. Niệu quản vốn đã có kích thước nhỏ, nhưng đoạn 1/3 dưới niệu quản lại càng được thu hẹp lại. Do vậy, sỏi xuất hiện tại vị trí này thường khiến người bệnh gặp phải những đau đớn, khó chịu.
Ngày 29/5/2024, Trung tâm Y tế huyện Yên Lập đã phẫu thuật tán sỏi thành công cho 2 người bệnh có sỏi niệu quản đoạn 1/3 dưới. Cả 2 người bệnh đều được điều trị bằng kỹ thuật nội soi tán sỏi niệu quản ngược dòng, đây là phương pháp hiện đại và ít xâm lấn trong các phương pháp điều trị ngoại khoa sỏi đường tiết niệu hiện nay.
Người bệnh đầu tiên là anh H.M.T, giới tính nam, 35 tuổi, ở thị trấn Yên Lập, trước đó bị bệnh đã lâu, đau nhức vùng thắt lưng, đau bụng, vận động hạn chế. Khoảng 3 ngày trước khi nhập viện, anh T. thấy đau ngang rốn trái, đau lan sang lưng và hạ vị, kèm tiểu buốt, tiểu rắt. Khi đến Trung tâm Y tế huyện Yên Lập, người bệnh được các bác sỹ thăm khám lâm sàng và thực hiện các cận lâm sàng cần thiết. Qua kết quả chụp CT ổ bụng của người bệnh cho thấy ứ nước đài bể thận, niệu quản phải do sỏi niệu quản cùng bên đoạn 1/3 dưới sát bàng quang kích thước ~ 5mm. Kết quả siêu âm ổ bụng có hình ảnh gan nhiễm mỡ, giãn đài bể thận – niệu quản phải.
Chị H.T.H.V, 54 tuổi ở xã Xuân Thủy là trường hợp thứ 2. Sáng cùng ngày vào viện tự nhiên đau bụng từng cơn vùng hố thận trái đau lan ra phía trước xuyên xuống dưới bộ phận sinh dục, kèm theo có tiểu buốt tiểu rắt, tiểu khó, sốt nóng từng cơn, mệt mỏi nhiều. Ở nhà chưa dùng thuốc gì, được người nhà đưa đến Trung tâm Y tế huyện Yên Lập thăm khám và điều trị. Người bệnh cũng được thăm khám và thực hiện các cận lâm sàng cần thiết phục vụ cho chẩn đoán và điều trị bệnh. Kết quả chụp CT tiêm thuốc cản quang cho thấy hình ảnh giãn nhẹ đài bể thận trái, niệu quản trái do sỏi niệu quản cùng bên đoạn 1/3 dưới vị trí lỗ niệu quản đổ vào bàng quang kích thước ~ 4mm.
Cả 2 trường hợp người bệnh trên được các bác sỹ Trung tâm hội chẩn và tư vấn phẫu thuật nội soi tán sỏi niệu quản ngược dòng để tránh các biến chứng nguy hiểm như viêm nhiễm, làm xơ hóa tại chỗ gây chít hẹp niệu quản, ứ nước bể thận niệu quản, nhiễm khuẩn ứ mủ đài bể thận dẫn đến hư thận, suy thận,.. 2 người bệnh lần lượt được phẫu thuật thành công, đến nay sức khỏe ổn định và đã xuất viện.
Bác sỹ CKI Hoàng Ngọc Sơn, khoa Ngoại TH-CK, Trung tâm Y tế huyện Yên Lập cho biết: “Sỏi tiết niệu là những phân tử rắn trong hệ tiết niệu. Chúng có thể gây đau, buồn nôn, nôn ói, đái máu và có thể gây sốt, rét run vì nhiễm trùng thứ phát. Sỏi tiết niệu thường gặp ở người bệnh từ 30-70 tuổi, thậm chí có những trường hợp người bệnh trẻ tuổi hơn. Mỗi năm, khoa Ngoại TH-CK tiếp nhận và điều trị cho khoảng 300 trường hợp người bệnh có các bệnh lý liên quan đến sỏi tiết niệu như sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang,…”
Bác sỹ cũng chia sẻ thêm, để phòng ngừa sỏi tiết niệu, chúng ta cần:
- Ðiều trị triệt để các nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Uống nhiều nước, hạn chế tối đa nhịn tiểu trong cuộc sống và công việc hàng ngày. Người bình thường, được khuyến cáo uống 2 lít nước một ngày.
- Tránh các trường hợp bất động lâu ngày. Việc chăm chỉ hoạt động thể chất luôn là một cách dự phòng tốt nhất để có một cơ thể khoẻ mạnh
- Hãy thực hiện một chế độ ăn giảm nari và tăng kali, hạn chế đạm động vật…
- Ngoài ra, chúng ta cũng nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa khác như kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là những người có tiền sử gia đình mắc bệnh sỏi niệu quản. Khi phát hiện có dấu hiệu bất thường liên quan đến tình trạng sỏi niệu quản, hãy đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.